ملاحظات علمی و عملی آسیبپژوهی و آسیبزدایی اجتماعی
کد مقاله : 1110-CIPSH (R1)
نویسندگان:
احمدحسین شریفی *
هیئت علمی
چکیده مقاله:
آسیبپژوهی و آسیبزدایی به ویژه در گستره اجتماعی از مهمترین مراحل تحقیقات اجتماعی و مدیریت فرهنگ عمومی به شمار میروند. علیرغم تحقیقات گستردهای که در سه دهه اخیر درباره آسیبشناسی صورت گرفته است، بیشتر تحقیقات معطوف به «توصیف» و «تبیین» آسیبهای اجتماعی بوده است. و تحقیقات اندکی در حوزه «مدیریت» و «کنترل» آسیبهای اجتماعی و اصلاح رفتارهای اجتماعی صورت گرفته است. مسأله اصلی نوشتار حاضر این است که برای آسیبپژوهی و آسیبزدایی اجتماعی چه ملاحظات یا پیشنیازهای علمی و عملیای را باید مد نظر داشت؟ در پاسخ به این پرسش با روش تحلیلی به چهار ملاحظه در حوزه آسیبپژوهی و سه ملاحظه در حوزه آسیبزدایی رسیدهایم. توجه به «چندعاملی بودن آسیبهای اجتماعی»، «عدم اکتفا به راهحلهای درونی»، توجه به «دشواری آسیبشناسی» به عنوان آخرین مرحله تحقیقات اجتماعی و «ایجاد مطالبه عمومی و گفتمانسازی اصلاحگری اجتماعی» به عنوان چهار ملاحظه علمی مهم در حوزه آسیبپژوهی مورد توجه قرار گرفته است و توجه به «دشواری آسیبزدایی» و تغییر عادتهای رفتاری، توجه به «تدریجی بودن تغییر رفتار» و لزوم کار جهادی و بیوقفه و «عدم جواز درنگ» در آسیبزدایی به عنوان سه ملاحظه عملی مهم در آسیبزدایی در این نوشتار مورد بحث قرار گرفتهاند.